Konuşma bozukluğu neden olur sorununa bakıldığı zaman kişilerin konuşulanları anlama sorunu veya kişilerin kendini ifade etme becerilerinin birinde veya her ikisinde görülen sorunları ifade etmektedir. Günlük hayat içerisinde sıklıkla karıştırılan konuşma ve dil tamamen farklı kavramlar olmaktadır, bununla birlikte dil ile beraber konuşmayla ilgili sorunlar birbirinden farklıdır. Konuşma bozukluğu konusunda,
- Dil ve konuşma bozukluğu bakıldığı zaman konuşma seslerinin doğru bir şekilde üretimi ile alakalı konuşma bozuklukları ciddi sorunlardır. Dil bozuklukları sorunu ise iletişim kurmak için gün içerisinde kullanılan kelime ve cümlelerin bir araya getirilmesi ve cümleler anlaşılmaz olabilir.
- Konuşma bozukluğu nedir bakıldığı zaman konuşma bozukları artikülasyon bozuklukları olarak bakıldığında konuşma seslerinin kelime ve hece içerisinde hatalı olarak üretilmesinden dolayı dinleyici olan kişiler konuşulanları anlamakta zorlanır.
- Akıcılık bozukluklarına bakıldığı zaman kekemelik gibi konuşma akışının uygunsuz duraklamaları ile hece ses tekrarları ve uzatmaları ile kesintiye uğradığı bozukluklar olmaktadır.
- Ses ve rezonans bozukluklarına bakıldığı zaman bu bozukluklarda sesin perdesi, kalitesi, yüksekliği etkileyerek konuşan kişilerin iletişimini zorlaştırmaktadır, üstelik bu bozukluklar konuşma sırasında ağrı ve rahatsızlık sorunlarına yol açabilmektedir.
- Heyecana bağlı konuşma bozukluğu için de bireylere özel eğitim verilir kişilerin heyecanını yatıştırması ve olaylara fazla tepki vermemesi açısından tedavi uygulanır.
- Alıcı dil bozuklukları, dilin algılanması veya işlenmesi gibi sorunlar olmaktadır.
- İfade edici dil bozuklukları, kelimeleri bir araya getirmede zorlanma durumu dilin sosyal olarak uygunsuz kullanılması, kelime haznesinde yetersizlik gibi sorunlardır.
- Bilişsel iletişim bozuklukları ile dikkat gibi becerilerde farklı iletişim sorunları olabilmektedir.
Konuşma Bozukluğu Neden Olur?
Konuşma bozukluğu birçok sebepten olabilir bunlar nörolojik, fizyolojik, çevresel faktörler şeklinde sınıflandırılabilir. Sorunu değerlendirmede sırasında konuşma bozukluğunda hangi faktörlerin nasıl bir şekilde rol oynadığı belirlenmektedir. Konuşma bozukluğu neden olur bakıldığı zaman nedenler şu şekilde sıralanabilir,
- Bir tür zekâ geriliği problemi
- Erken doğuma bağlı olarak meydana gelen kusurlar
- İşitme sorunları, orta kulak iltihabı
- Genetik faktörler
- Otizm rahatsızlığı
- Öğrenmede güçlük sorunu
- Serebral palsi sorunu veya benzeri nörolojik sorunlar
Konuşma Bozukluğu Tedavisi
Konuşma bozukluğu tedavisi için uzman olan dil ve konuşma terapistleri gelişim ve bozukluk konusunda eğitimli kişiler tarafınca yapılır. Konuşma bozukluğu tedavisi bakıldığı zaman tedavi sürecinde terapistler ile birlikte çocuk veya kişiler grup ortamında veya birebir şekilde çalışabilecekler. Konuşma bozukluğu tedavileri,
- Dil terapisi aktiviteleri ile birlikte terapist alan çocuklar oyun oynayarak görsel kitap ve resimler kullanarak yer veya masa başı aktiviteleri ile birlikte dil gelişimlerini sağlarlar. Bunun yanı sıra çocukların yaşına uygun olarak dil kuralları, kelime haznesi pratik edilir.
- Artikülasyon terapisi ile ses üretimi sırasında terapistler doğru ses üretimini gösterir ve çocuklardan tekrar etmesi beklenir. Terapistler doğru ses üretimi ile birlikte hem görsel hem de fiziksel olarak yardım edebilirler.
- Konuşurken takılma ve kelimeleri çıkaramama veya kekeleme sorunu için konuşma bozukluğu terapistleri özel seanslar ile birlikte özel tedavilerini uygular. Bu sebeple kişilerin en doğru teşhis için mutlaka doktorlarla görüşmesi önerilir.
Konuşma Bozukluğu Ne zaman Anlaşılır?
Konuşma bozukluğu yaş ile gelişen bir süreç olmaktadır, yaşa göre konuşma geriliği meydana geliyorsa ve sesler doğru bir şekilde çıkartılamıyorsa mutlaka konuşma bozukluğu uzmanları tarafından muayene edilmelidir. Konuşma bozukluğu anlaşılmasına bakıldığı zaman çocuklar okul öncesi dönemde tam olarak göstermezler fakat ilkokul döneminde kesin bir şekilde anlaşılmaktadır.
Çocuklarda meydana gelen konuşma bozukluklarında ilk olarak bir KBB uzmanına medikal ve cerrahi olarak tedavi edilecek bir durumu olmadığı zaman alanında uzman bir kişiye başvurulmalıdır. Konuşmayı belirleyen faktörler belirlenir ve zekâ testi, işitme testi, psikolojik testler uygulanır.
Yetişkinlerde Konuşma Bozukluğu Nedenleri
Sözel iletişimlerde sadece çocuklar değil yetişkinlerde zorluk çekebilmektedir. Yetişkinlerde konuşma bozukluğu nedenleri bakıldığı zaman hızlı konuşma, kekeleyerek, kısık sesli, yavaş takılmalı gibi problemler yaşanabilmektedir. Farklı belirtiler sırasında sesle alakalı kasların aniden kasılma durumu, ağızdan salya akması, kelimelere zor erişme, sert yüz kasları gibi birçok sorun olabilir. Yetişkinlerde meydana gelen konuşma bozukluğu,
- Yetişkinlerde meydana gelen konuşma bozukluklarında neden olan sorunlarda disfoni, spazmodik, afazi, disarti ve vokal bozukluk sorunları yer almaktadır.
- Terapistler, diksiyon uzmanları, konuşma bozukluğu uzmanları tarafından tedaviler sağlanabilir.
- Tedavi için ses kalitelerinin arttırılmasına yönelik çalışmalar yapılır ve kelimelerin anlaşılması, kelimeleri tam çıkartmak, cümle yapısı, dil normlarının bilinmesi gibi durumlarda hedeflenen tedavilerde egzersizler yapılır.
- Özellikle yetişkinlerde hastaların kendine güvenmesi önemlidir, tıbbi tetkikler yapılır eğer fiziksel bir sorun görünmüyorsa egzersizlerle tedavi edilir.
Beyinden Gelen Konuşma Bozukluğu
Beyinde bulunan konuşma merkezlerine meydana gelen hasarlar konuşma bozukluğuna sebep olabilmektedir. Beyinden gelen konuşma bozukluğu tedavi edilebilmektedir bununla beraber konuşulanı okuma, anlama, yazma, mimik yapma gibi beceriler tamamen veya kısmen kaybedildiğinde afazi durumu meydana gelir. Beyinden gelen konuşma bozukluğu hakkında,
- Beyinden gelen konuşma bozukluğu için standart bir tedavi bulunmaz, aynı zamanda konuşma bozukluğunun şiddeti kişilerin eğitim durumuna veya diğer sorunlar göz önüne alınarak tedavi uygulanır.
- Beyinden gelen konuşma bozukluğu yanında farklı sorunlar da meydana gelebilmektedir, bu s bu sorunlara bakıldığı zaman felç, kısmi inme gibi durumlar olabilir.
- Beyinden gelen konuşma bozukluklarında kişiler görüş kaybı yaşayabilir ve hatta yeme içme gibi eylemlerde de sorun yaşayabilirler.
Ani Konuşma Bozukluğu Nedenleri
Sıklıkla görülen ani konuşma bozukluğu nörolojik hastalıklarda sıklıkla görülür. Ani konuşma bozukluğu nedenleri bakıldığı zaman genellikle his kaybı, felç gibi ciddi sorunlarda ani konuşma kaybı meydana gelebilmektedir. Bu tarz sorunlarda konuşma bozukluğu için yardım alınabilmektedir ve genellikle inme sonrasında konuşma bozukluk sorunu meydana gelebilmektedir.
Günümüzde konuşma bozuk terapileri her yaştan insana yardım edebilmektedir. Ses çıkartma işlevini yerine getiren dil ve ağız kaslarının tekrardan eğitilmesi ile beraber sistematik bir şekilde çalışması sağlanır ve aynı zamanda kişilerin sağlıklı bir şekilde konuşmasını sağlayacak olan tüm faktörlerin gelişimi ele alınabilmektedir.