İletişim becerileri, çocukların özel durumuna ve imkânlara göre geliştirilir. Özel gereksinimli kişiler, dil ve iletişim yetkinliklerini uygun yaklaşımlar ile geliştirebilir. Fiziksel, ruhsal ve zihinsel gelişimi destekleyen beceriler, bireylerin sosyalleşmesine de yardımcı olur. Özel gereksinimli birey, doğru eğitim sürecinden geçerek kendi yaşamını sürdürebilecek seviyeye gelebilir.
Özel Gereksinimli Bireylerin İletişim Becerilerini Geliştiren Yaklaşımlar Nelerdir?
Erken tanı ve müdahale, bireylerin dil ve iletişim sorunlarının önüne geçer. İleri yaşlarda akademik başarısızlık ve duygusal problemler yaşamasını engeller. Özel gereksinimli birey, pek çok eğitim programı ile iletişim becerilerini artırabilir. Sağaltıcı ve Doğal Yaklaşım olmak üzere 2 farklı yaklaşım altında toplanan programlar şöyle;
- Sağaltıcı Yaklaşım: Çocukların uygun dil biçimlerini, doğru yapıları ve sözdizimini öğrenmelerini sağlar. Beceri ile ilgili araç ve gereçler dikkatli bir şekilde seçilerek uyaranlardan arındırılmış bir ortamda öğretilir.
- Doğal Yaklaşım: Doğal çevrenin iletişimi kolaylaştırması gerekir. Tesadüfî, Tepki İsteme ve Bekleme Süreli Öğretim modellerinden meydana gelir. Özel gereksinimli birey, çevresinde bulunan öğeler üzerinden iletişim kurar. Doğal malzemeler ile öğretim olanakları artırılır.
Doğal dil öğretiminin özellikleri içerisinde; çevresel düzenleme ve doğal dil öğretim teknikleri de bulunur. Öğretmen, psikolog ya da ebeveynlerin desteği ile iletişim becerileri geliştirilerek topluma sosyal bir birey olarak kazandırılırlar.
Özel Gereksinimli Bireylerin İletişim Becerilerini Geliştirmenin Yolları Nelerdir?
Özel gereksinimli birey, ihtiyaçları ve istekleri doğrultusunda geliştirilir. Destekleyici bir öğrenme ortamında, günlük yaşama kazandırılabilirler. Özel gereksinimli bireylerin iletişim becerilerinin geliştirilme yolları;
- Jest ve mimikler ile sözsüz iletişim kurulabilir. Kişiler, ihtiyaçlarını işaret etme, baş sallama veya göz teması ile belirtebilir.
- Bireyler ile iletişim kurarken dürüst ve sabırlı olmak, onların özgüvenlerini artırır. Duygu, düşünce ve inançlarını dile getirmelerini sağlayabilirsiniz.
- Somut dil kullanımı, bireylerin kesin ifadelere olan ihtiyacını karşılar. Net açıklamalar ile öğrenmeye teşvik edilebilir.
- Resimli kartlar, hikâye anlatımı pratiğini geliştirir. Yüksek sesle kitap okumak veya görsel kılavuzlar kullanmak, iletişim becerilerini geliştiren aktiviteler arasında yer alır.
- Çocuklara herhangi bir konuda seçenek sunarak fikirlerini söylemelerini sağlayabilirsiniz. Bu durum, kendilerini bağımsız hissetmelerine destek olur.
