Nörolojik konuşma bozuklukları genellikle beyindeki konuşma merkezlerine meydana gelen bir hasar sonucunda görülen konuşma bozuklukları olmaktadır. Özellikle kafatası yaralanmalarında beyindeki çeşitli alanların etkilendiği hasarlar ile beraber konuşma ve dil alanları genellikle bu şekilde etkilenir. Genellikle dil ve konuşma alanları hasar durumuna göre iletişim güçlükleri meydana gelir. Diğer bozukluklar ise ses bozukluğu, koku alma, yutmada güçlük, yürüme, denge gibi durumlar olabilir.
Nörolojik konuşma sorunlarında kişilerde karşılaşılacak konuşma anlaşılırlığı ile alakalı sorunlar görülebilmektedir. Bununla beraber normalden daha yavaş, hızlı gibi sorunlar görülebilmektedir. Bu tarz konuşma bozuklukları farklı alanlarda görülebilmektedir ve dil ve konuşma terapisi ile beraber tedaviler yapılır.
Nörolojik Konuşma Bozuklukları Neden Olur?
Nörolojik sorunlardan meydana gelen dil ve konuşma bozuklukları genellikle travmatik bir beyin hasarı geçiren kişilerde görülebilmektedir. Yaralanma şiddetine bağlı şekilde kişiler farklı şekilde bir konuşma yetisini kaybedebilir. Beyin hasarı sonrasında konuşma bozukluğu trafik kazası, beyin hatası, şiddet olayları, düşme gibi birçok nedenden dolayı oluşabilir. Nörolojik konuşma bozukluğu neden olur bakıldığı zaman,
- Boğaz, çene, ağız gibi konuşmada bozukluk olan yapılar zedelenmiş olabilir ve bu tarz bir durum konuşmayı engellemektedir.
- Beyinde yer alan dil ile lisan alakalı olan bölgeler hasarlanmışsa eğer hastada konuşma ve anlamada güçlük yani afazi durumu çekebilmektedir.
- Öncelikli olarak konuşma terapisinde konuşma aktivitesi ile beraber lisan fonksiyonları ölçülmüne yarayan testler yapılır.
- Nörolojik Konuşma Bozuklukları ile beyinde meydana gelen hasarlar çok farklı alanlarda olabilmektedir, bu sebeple bireylerin beyin fonksiyonları konusunda test yaptırması ve sorunun köküne inmesi önemlidir.
- Konuşma genel olarak rol alan solunum, ses, yüz ile alakalı sinir ile kasların çalışmasındaki aralarındaki denge durumu ve koordinasyonla ilgili olmaktadır.
- Sinir ve kasların teker teker bozulması, motor konuşma bozukluklarının alt yapısında meydana gelebilir ve ilgili kasların koordinasyonuna dikkat edilmelidir.
Nörolojik Konuşma Bozuklukları Tedavi
Nörolojik konuşma bozukluklarında ilk olarak testler yapılır ve beynin hasarlı alanları konusunda hangi fonksiyonlarının ne derece etkilendiği tespit edilmektedir. Buna göre konuşma terapisinde durulması gereken konular belirlenerek bir tedavi uygulanır. Konuşma terapisi ile beraber hastaların konuşma becerini arttırma amacı ile beraber daha öncesinde alışıldığı yolların dışında teknikler yapılır. Nörolojik konuşma bozuklukları tedavi konusunda,
- Beyinde hasarlı olan bölgelerin tedavisi uygulanır ve komadaki hastalarda bile duyusal uyarılarda cevap elde etmeye çalışılabilmektedir.
- Hastaların klinik durumu geliştikçe konuşma alanındaki tedavilerde gelişim görülebilmektedir ve komadan çıkınca onları yormadan terapistler uygulanır.
- Hafızayı geliştirici yöntemler uygulanmaktadır ve bunun için hastanın günlük tutması sağlanabilmektedir.
- Konuşma bozukluklarının yanı sıra problem çözme ile mantık ve organizasyon becerileri geliştirmeye yönelik şekilde alıştırmalar yapılmaktadır.
Yetişkinlerde Sonradan Oluşan Konuşma Bozukluğu
Konuşmada rol alan ağız, çene dil gibi kasların zamanla yaşlanmaya başlı durumlarda ve Alzheimer gibi durumlarda yetişkinlerde sonradan oluşan konuşma bozukluğu meydana gelebilmektedir. Bununla beraber yetişkin bireylerin yaşadığı kazalar veya çocukluktan itibaren tedavi alınmayan konuşma bozukluklarda yarık damak, diş problemleri gibi birçok durumdan dolayı konuşma bozukluğu görülebilir.
Konuşma bozukluğu konusunda kişiler beyinden gelen konuşma bozukluğu veya hastalıklara bağlı olarak kişilerin öncelikle hastalıklarına bir tedavi bulması önemlidir. Bunun dışında bazı ilaçlarla beraber konuşma terapistlerinden yardım alınabilmektedir. Konuşma genellikle tüm insanların ihtiyacı olan bir gereksinimdir ve bu dönemde dil ve konuşma terapisi desteği ile beraber bu sorun kendiliğinden kalkabilir.
Aniden Ortaya Çıkan Konuşma Bozuklukları
Aniden ortaya çıkan konuşma bozuklukları genellikle aniden ortaya çıkan ve birkaç gün sürüp düzelen görme, konuşma sorunları gibi sorunlar meydana gelebilir. Bu durum genellikle MS yani Multiple Skleroz gibi bir hastalığın işareti olabilir. Bu hastalık ile beraber inme gibi durumlarda bir anda meydana gelen konuşma bozuklukları da olabilmektedir. dil ve konuşma bozuklarında inmenin etkilenmiş olduğu tedavilerle beraber konuşma merkezinin tekrardan harekete geçirilmesini amaçlar.
Afazi durumu özellikle beynin dil ile konuşmadan sorumlu olduğu bölgelerde fiziksel bir hasar meydana gelmesidir ve bu durum sonucunda dil ve konuşma bozukluğu meydana gelir. Afazi genel olarak bir beyin hastalığından dolayı sonradan edinilen bir dil bozukluğudur.
Konuşma bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarda ve yetişkinlerde konuşmada bozukluk meydana gelmesi ile beraber istenileni ifade edememe, düşünmede zorluk yaşamak, seste değişiklik gibi durumlar görülür. Konuşurken takılma ve kelimeleri çıkaramama veya kekemelik durumu da bireylerde ciddi sorunlara yer vermektedir. Çocuklar genellikle iki yaş civarında olup henüz konuşamama şeklinde görülebilir örnek olarak baba, mama, dede gibi kelimeleri söylemesi gereken yaşta söyleyemez.
Konuşma bozukluğu belirtileri bakıldığında kaza sonrasında konuşmada sorun, yaşıtlarına göre geride kalmak, cümle kuramama, kekeleme, sesin normalden farklı çıkması, anlaşılmayı etkileyecek düzeyde hızlı bir şekilde konuşma, sesler ile heceleri yutma şeklinde görülebilmektedir. Bu sebeple bireylerin konuşma aktivitesini gerçekleştirmesi için bu alanda mutlaka destek alması önemli bir konudur.
