Günlük hayatta ya da okul yaşantısında çocukluk döneminden itibaren dikkat çekmeye başlayan dil ve konuşma bozuklukları, hayatın her alanında olumsuz etkileri gün yüzüne çıkarmaktadır. Erken tanının konulması ve tanı çerçevesinde gerekli eğitimlerin verilmesi, bireyin yaşantısının kalitesini doğrudan etkileyecektir.
Kişinin kendini ifade etme ya da anlama becerilerinde oluşan bozukluklar, dil ve konuşma bozukluğu olarak adlandırılmaktadır. Genellikle çocukluk döneminde kendini belli eden bu problem, zaman içerisinde kontrol altına alınmazsa, yaş ilerledikçe düzelmesi zorlaşmaktadır. Genel belirtileri ise aşağıdaki gibidir:
Bu tür bir problemle karşı karşıya kalındığında, geç kalmamak ve erken eğitim alınmasını sağlamak, problemden daha çabuk kurtulmaya zemin hazırlayacaktır.
Gecikmiş dil – konuşma
Kendini ifade etme ve alıcı becerilerin akranlarına ve yaşına oranla geride olması olarak bilinmektedir. Doğumda ya da doğumdan sonra kaynaklanan bazı problemler sebebi ile konuşmak için gerekli olan organlarda oluşan sorunlar, çocuğun geç konuşmasını etkileyebilmektedir.
Motor konuşma bozuklukları
Konuşmayı sağlaması için ihtiyaç duyulan kas gruplarında meydana gelen güç kaybı, koordinasyonda yaşanan problemler, nörolojik olarak konuşma mekanizmasını doğrudan etkilemektedir.
Artikülasyon (sesletim) ve fonolojik (ses bilgisel) bozukluklar
Yanlış yerde yanlış sesin kullanımı ya da farklı sesin kullanılarak kelimelerin dile getirilmesi problemidir. Özellikle “r, s ve k” harflerinin farklı şekillerde söylenmesi bunlara en önemli örnektir. Örnek olarak “Kader” kelimesinin yerine “tader”, “parmak” kelimesinin yerine “paymak” kullanımı.
Akıcılık sorunları (Kekemelik)
Konuşmada hız ve akıcılığın kaybolması problemi, akıcılık sorunları ya da kekemelik olarak adlandırılmaktadır. Hecelerin ya da seslerin uzatılması, tekrar edilmesi ve ekleme yapılması, bu problem karşısından verilebilecek örneklerdendir.
Afazi (Edinilmiş dil bozuklukları)
Nörolojik temelli olarak, beyinde meydana gelen bir hasar ile beliren dil ve konuşma bozukluğu olarak adlandırılır. Bu nedenle dili anlayabilme, okuma ya da yazmanın yanı sıra, konuşma bozukluklarını en etkin şekilde değerlendirmek çok önemli olacaktır.
Sıklıkla karşılaşılan konuşma problemleri karşısında erken müdahale bireylerin gelişimlerinde çok önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle aşağıdaki durumlar ile karşı karşıya kalındığında, dil ve konuşma terapisine gereksinim duyulacaktır:
Bu belirtileri taşımamasına rağmen dil – konuşma problemi yaşayan kişilerin Dil – konuşma eğitimine ihtiyacı vardır.
Yukarıdaki rahatsızlıklar ya da belirtiler, dil ve konuşma terapisinin gerekli olduğu rahatsızlıklar sınıfındadır. Çok geçmeden terapi alınması, ilerlemeyi önleyecektir.
Pek çok farklı dil ve konuşma problemi olmakla beraber, bu problemlerin birinin görülebildiği gibi bazı durumlarda birkaçının görülmesi de rastlanılabilecek bir durumdur.
Erken müdahale, her alanda olduğu gibi dil ve konuşma bozukluklarında da çok ciddi bir öneme sahiptir. Belirtilerden hareketle tanının konulması ve en erken olacak şekilde müdahalenin yapılması, gerilemenin yavaşlamasını sağlayacak, çocukların gerek günlük hayatında, gerekse de okul hayatında özgüveni artacaktır. Hatalı bir tedavinin uygulanması önü alınamaz problemleri ortaya çıkaracağı için mutlaka bu alanda uzman olan kişilerden eğitim alınması gerekir.