Özgül öğrenme güçlüğü genellikle öğrenme güçlüğü olarak disleksi yani okuma bozukluğu, çocukların okuma becerisini düşürür, harflerin şekilleri ile seslerini eşleştirememe sorunu, harf ses uyumu, hecelemekte zorlanma gibi sorunların geneline denir. Çocuklar için okul dönemi, oldukça kritik bir zamandır ve bu tarz bir durumda çocukların okul başarısı önemli derecede engellenir.
Özel Öğrenme Güçlüğü Çeşitleri
Özel öğrenme güçlüğü çeşitleri diğer hastalıklar gibi kendi içerisinde farklı tiplere ayrılabilmektedir. Doktorlar tanı için genel olarak aynı testleri uygularlar. Disleksi dışında disgrafi yani yazılı anlatım bozukluğu, diskalkuli yani matematik bozukluğu, afazi yani dil bozukluğu gibi öğrenme güçlüğü çeşitleri sorunları ile kişilerin özellikle çocukluk zamanında okul başarısını etkiler.
Özgül öğrenme güçlüğü çeşitlerine bakıldığı zaman sayılan 4 başlıktan 1’i veya birçoğu çocuklarda görülebilmektedir. Bu tarz sorunlara ek olarak çocuklarda hiperaktivite, dikkat eksikliği, depresyon gibi çeşitli sorunlarda görülebilmektedir.
Özgül Öğrenme Güçlüğü Belirtileri Nedir?
Özgül öğrenme güçlüğü belirtilerine bakıldığı zaman çocukların ilk okul döneminde genellikle görülmektedir. Özgül öğrenme güçlüğü belirtileri şu şekilde sıralanmaktadır,
- Oldukça yavaş hızda ilerleyen el yazısı ve okunamayan el yazısı
- Bazı harflerde ve kelimeleri ters, eksik veya fazla yazma
- Büyük, küçük harf veya noktalama işaretlerinde yinelenen imla hataları
- Kelimeler arasında boşluk kalmaması veya gerekmeyen yerlerde boşluk bırakma hatası
- Yön becerilerinde sıkıntı yaşama, sağ, sol ve arka, yön işlemleri ile sözcükleri karıştırmak
- Sürekli olarak eşya kaybetmek, aşırı düzensizlik ve dağınıklık, organize olmada zorluk yaşamak
- Ay ve günlerin karıştırılması, bir öykünün başının ve sonunun sırasının karıştırılması
- Top oyunları, ip atlamak, makas kesmek, düğme iliklemek gibi bazı motor becerilerinde sorun yaşamak.
Öğrenme Güçlüğü Tanısı Nasıl Konulur
Öğrenme güçlüğü özellikle çocuklarda okul döneminde görülmeye başlanır. Doğumla başlayan ve beyin fonksiyonlarda meydana gelen gelişimsel sorunlarla alakalıdır. Öğrenme güçlüğü tanısı nasıl konulur yani disleksi hastalığının tanısının koyulması konusunda,
- Farklı zekâ testleri disleksi tanısı koyulurken uygulanmaktadır, özellikle WISC-R testi genel bir zekâ puanı ile beraber iki temel alt puanı ortaya koyar.
- Genel bilgi, sözcük dağarcığı, aritmetik, bilgiyi öğrenme veya kullanabilme yeteneğine bakılır.
- Mekansal yetenek kategorisine bakıldığı zaman küp nesneleri ile birlikte resim tamamlama gibi oyunlardır. Bunun yanı sıra çok boyutlu mekânda parça birleştirme gibi sembol veya objeleri manipüle etme yeteneği ölçülmektedir.
- Sıraya koyma yeteneği ile bellekte depolanan görsel, işitsel uyarıcılar ölçülür.
- Saat çizim testi ile çocuklardan saat resmi çizilmesi istenir, sonrasında yerleştirilmesi istenir ve sıralamaya yönelik sorunlar not edilir.
- Özgül öğrenme güçlüğü tespiti için okuma yazma becerilerinin incelenmesi testi ile çocukların gittiği sınıf düzeyinde metin okutulur ve tüm becerisi not edilir.
- Dokuz şekilden oluşan gessel gelişim figürleri testi ile şekillerin kopya edilmesi istenir.
- Bender-Gestalt testi özel öğrenme güçlüğünü ayırt etmek için kullanılır çocukların döndürme, birleştirme gibi birçok becerisi ölçülür.
- Sağ sol dominans testi ile bireylerin kendi bedeninde sağ veya solu ayırt edip etmediğini öğrenmek için yapılır.
- Harris Lateralleşme testi ile 1 ila 4 yaş aralığında olan çocukların özgül öğrenme güçlüğünün tespiti için yapılır.
Öğrenme güçlüğü testi ile birlikte özellikle çocuklarda matematiksel işlemler, okuma, yazma gibi alanlarda güçlük çekip çekmediği görülür. Bununla beraber internet üzerinde de yapılan özgül öğrenme güçlüğü testleri bulunur fakat en doğru ve en sağlıklı tespit için kişilerin uzman bir hekim ile görüşmesi önerilir.
Özgül Öğrenme Güçlüğü Nasıl Tedavi Edilir?
Özgül öğrenme bozukluğu ilaçla tedavi edilmez, özgül öğrenme güçlüğü nasıl tedavi edilir işlemlerine bakıldığı zaman kişiler uzman olan kişilerden deste alarak doğru öğrenme yöntemi bulunarak destek sağlanır. Öğrenme bozukluğu rahatsızlığı için verilen öğrenimlere ek olarak depresyon, kaygı bozukluğu gibi problemler için ilaç sağlanabilir.
Öğrenme güçlüğü nedir nasıl yol izlenmelidir bakıldığı zaman ilaç tedavisi ile yapılan müdahalelerde zorluk çekilen alandaki becerilerin iyileştirilmesi sağlanmaktadır. Özel öğrenme güçlüğü tedavisi için çocuklar için özel eğitimler uygulanır ve aile okul iş birliğinin sağlanması için çalışmalar yapılır.
Öğrenme Güçlüğünün Nedenleri
Öğrenme güçlüğünün nedenleri belirli bir sebebe bağlı değildir ve genetik bir sorun da olmayabilir. Öğrenme güçlüğü yaşamakta olan küçük bireylere bakıldığında bazı durumlardan birkaçı görülebiliyor. Bu durumlara bakıldığı zaman ailede öğrenme bozukluğu tanısı alan bir bireyin olması, hamilelik, doğum sonrasında meydana gelen komplikasyon, beynin öğrenme alanında meydana gelen işlev bozuklukları olabilmektedir.
Özgül öğrenme güçlüğü yapılan bilimsel araştırmalarla birlikte özellikler ABD bölgesinde okul çağında olan çocukların %5 kadarında görülmektedir. Özgül öğrenme güçlüğü üstelik cinsiyet farkına bakıldığında erkekler kızlardan 3 ila 5 kat daha fazla görüldüğü belirtilmektedir.
Yetişkinlerde Öğrenme Güçlüğü
Yetişkin olan bireylerde duygusal ve iş güçlüğü ile birlikte nonspasifik akıl sağlığı olabilmektedir. Yetişkinlerde öğrenme güçlüğü bakıldığı zaman genellikle kendilerine olan saygısı düşük olur ve iş okul gibi yerlerde performans gösterirken özgüven sorunu ile beraber aşağılanma görebilirler. Genellikle zeki görünürler ve zekâ testlerinden iyi bir puan elde ederler fakat okul ve işte düşük performans gösterebilmektedirler. Yetişkinlerde görülen öğrenme güçlüğü belirtileri,
- Okurken veya yazarken çok benzer kelimelerle harfleri karıştırmak
- Okumada meydana gelen görsel problemler, özellikle yetişkin kişilerde yazı tipi, renkler ve kelimelerin farklı özelliklerinde yapılan değişikliklerde disleksi olan yetişkinlerde görülür.
- Okurken odaklanma zorluğuna bakıldığı zaman genellikle yüksek sesli okumalarda metin takip edilemez, kelimelerin yerlerini sürekli olarak şaşırırlar.
- Öğrenme güçlüğü okumayı zorlaştırır bu sebeple yetişkinler bir şeyi öğrenmek istedikleri zaman farklı öğrenme metotlarını daha fazla tercih edebilirler.
- Rapor ve mesaj yazmada zorluk meydana gelmesi, iş arkadaşları ve yöneticiler bu noktada sürekli olarak şikayetçi olabilirler.
Gibi çeşitli sorunlar görülür, özgül öğrenme güçlüğüne bakıldığı zaman aslında ciddi bir sorun değildir fakat mutlaka üstüne düşülmesi gerekir. Geçmişte bilinen birçok başarılı insan Albert Einstein gibi kişiler özgül öğrenme güçlüğü sorununa sahip insanlardı ve eğer kişilere destekleyici ortam ile strateji sağlanırsa engel veya bozukluk olmadan hafif bir güçlüğe dönüşebilir.
